UKARA :
1. Ukara mawa Tatanan JW
2. Ukara mawa Tatanan JWL
3. Ukara mawa Tatanan JWLK
Katrangan :
1. Ukara mawa Tatanan JW (Jejer-Wasesa).
Ing basa Indonesia diarani kalimat inti.
Tuladha :
a. Agus sinau
- Agus = jejer
- sinau = wasesa
b. Adik adus
- Adik = jejer
- adus = wasesa
c. Yanti dandan
- Yanti = jejer
- dandan = wasesa
2. Ukara mawa Tatanan JWL (Jejer-Wasesa-Lesan).
Tuladha :
a. Widodo mangan roti
- Widodo = jejer
- mangan = wasesa
- roti = lesan
b. Tasku disilih Sari
- Tasku = jejer
- disilih = wasesa
- Sari = lesan
c. Ratna ngumbah klambi
- Ratna = jejer
- ngumbah = wasesa
- klambi = lesan
d. Darmo nonton tipi
- Darmo = jejer
- nonton = wasesa
- tipi = lesan
3. Ukara mawa Tatanan JWLK (Jejer-Wasesa-Lesan-Katrangan).
Tuladha :
a. Narti nggawe roti ing pawon
- Narti = jejer
- nggawe = wasesa
- roti = lesan
- ing pawon = katrangan
b. Sinta ngiris brambang nganggo lading
- Sinta = jejer
- ngiris = wasesa
- brambang = lesan
- nganggo lading = katrangan
c. Sukma njupuk buku saka tas
- Sukma = jejer
- njupuk = wasesa
- buku = lesan
- saka tas = katrangan
4. Katrangan (Pratelan) ing ukara ana macem-macem, yaiku :
a. Katrangan Wayah, kayata : esuk,sore, saiki, saben bengi, lsp.
b. Katrangan Cacah, kayata : lima, sethitik, akeh, arang, lsp.
c. Katrangan Papan/Panggonan, kayata : ing dhuwur meja, ing lapangan, pinggir, ing jero tas, lsp.
d. Katrangan Ukur, kayata : dawa, abot, gedhe, cedhak, lsp.
e. Katrangan Sabab, kayata : amarga lara, jalaran lunga, awit lara panas, amarga isih cilik, lsp.
f. Katrangan Maksud/Ancas, kayata : supaya resik, supaya padhang, dimen rampung, kareben waras, lsp.
g. Katrangan Kahanan, kayata : reged, kasar, lurus, resik, lsp.
Sumber : Kawruh BASA JAWA PEPAK
Tidak ada komentar:
Posting Komentar