Tembung Padha Tegese

Tembung Padha Tegese (Kata Sama Artinya/Sinonim)

A.

Agung : luhur
Ajar : wuruk
Ajur : remuk
Alas : wanadri
(di) Alem : diugung
Ama : penyakit
Ambal : bali
Amem : meneng
Ancas : maksud
Andayani : mrebawani
Anggung : tansah
Anjog : jebul
Antara : let
Apes : kojur
Apik : becik
Ardi : gunung
Asma : jeneng
Asri : ngresepake
Asta : wolu; tangan
Asung : menehi
Atak : ekon
Atur : tata

B.

Babar : akeh
Badhut : lawak
Bangga : nglawan
Barat : angin
Bakda : bubar
Bandar : pelabuhan
Bandha : donya
Baut : pinter
Becik : apik
Beda : seje
Bering : abot sih
Blater : semanak
(m) Bolos : mlincur
Budi : obah
Bungah : seneng

C.

Cancang : ditaleni
Catur : papat
Caturan : guneman
Cawis : cepak
Cedhak : sandhing
Cekel : candhak
Celathu : kandha
Cetha : gamblang
Cethil : nyengit
Clingus : isinan
Congkrah : crah
Cuwa : gela

D.

Darah : getih, turun
Darbe : duwe
Dasa : sepuluh
Deduga : tata krama
Deksina : siya-siya
Deksura : kurang ajar
Deleng : nonton
Dhawuh : pangandika
Dipangga : gajah
Diyu : raseksa
Dleweran : gobyos
Dongeng : carita
Dremba : rakus, srakah
Driya : ati
Dununge : prenahe
Duwe : darbe
Dwi : loro

E.

Edum : mbagi
Edhum : eyup
Eko : siji
Emoh : suthik
Endah : apik
Enggon : papan

G.

Gabuk : ora isi
Gagrak : cara
Garap : ngolah
Gawok : gumun
Gamblang : cetha
Gayuh : karep
Gegana : awang-awang
Gelungan : ukelan
Gendul : botol
Gerilya : pejuang
Geseh : beda
Gladhi : latihan
Giris : wedi
Gisik : tasik
Gugur : rontok, mati
Gugur gunung : gotong royong
Gumuk : punthuk
Guruh : guntur

I.

Idham-idhaman : gegayuhan
Ijen : dhewe
Ijol : ganti
Imbuh : tanduk

J.

Jan-jane : satemene
Janma : manungsa
Jarit : sewek; tapih
Jarwa : teges
Jengkel : mangkel
Jumangkah : lumaku
Junjung : angkat

K.

Kabecikan : kautaman
Kacek : beda
Kadenangan : konangan
Kadulu : katon
Kagunan : kapinteran
Kagolong : kalebu
Kalasemana : wektu kuwi
Kamigilan : gila banget
Kaprah : umum
Kapiyarsi : katon
Kapregok : konangan
Karsa : karep
Kasat mata : katon
Kasiat : daya
Kasinungan : kanggonan
Kesenengan : kekareman
Katurutan : kelakon
Kautaman : kabecikan
Kawasan : tlatah
Kaya : memper
Keladuk : kakehan
Kelahir : kewetu
Kelakon : kedadeyan
Keluarga : brayat
Kemrungsung : ngangsa
Kendel : wani
Kenthes : penthung
Kerameyan : tontonan
Kerep : pijer; tansah
Ketungka : kedhisikan
Ketungkul : kesengsem
Kinasih : ditresnani
Kodrat : pepesthen
Kondang : misuwur
Kuciwa : gela
Kukuh : kuwat
Kuwatir : sumelang
Kuwajiban : ayahan
Krenteg : karep

L.

Labete : lelabuhane
(di) Labuhi : direwangi
Laku : tindak
Landhep : lantip
Langkap : gandhewa
Layang : nawala; surat
Legan : ijen
Leren : ngaso
Lestari : langgeng
Lir : kaya
Loh : subur
Loman : ora cethil
Luhur : mulya
Lumrah : kaprah
Luwe : ngelih

M.

Mabur : miber
Macak : dandan
Mahanani : njalari
Maido : nyacat
Makam : pasareyan
Makarya : nyambut gawe
Manawa : yen
Mandhireng pribadhi : ngadeg dhewe
Mandheg : leren
Mandhegani : mangarepi
Manekawarna : werna-werna
Mangesti : nujul
Mangkat : budhal
Marsudi : ngreka daya
Masak : olah-olah
Masyarakat : bebrayan
Mayar : gampang
Mekar : megar
Mempeng : sregep
Mendha-mendha : niru-niru
Migatekake : nyetitekake
Mina : iwak
Mirunggan : mligi
Misuwur : kondhang
Mitra : kanca
Miyara : ngingu
Mopo : nglokro
Mothah : rewel
Mubra-mubru : turah-turah
Mudheng : damang
Muhung : amung
Muluk : mumbul
Mupangati : migunani
Murakabi : nyukupi
Murwakani : miwiti
Murih : amrih
Mutawatiri : mbebayani

N.

Narayana : nom-noman
Narik : ndudut
Narmada : kali
Nata : ratu
Nawa : sanga
Ndhakik : muluk-muluk
Ndudut ati : nengsemake
Nedya : niyat
Nemahi : tekan
Ngacir : mlayu
Nganggit : ngarang
Nganthi : nggawa
Nganti : tekan
Ngaso : leren
Ngegla : cetha
Ngegungake : ngendelake
Ngemasi : mati
Ngemban : mikul
Ngembari : madhani
Ngentasi : nandangi
Nggawa : ngusung
Nggatekake : nyetitekake
Ngicipi : ngrasakake
Ngincup : nyekel
Ngiteri : ngubengi
Ngobra : ngrusak
Ngolah : nggarap; masak
Ngoyak : nguber
Ngundha : ngulukake
Ngungun : gumun
Nguntabake : ngetarake
Njagakake : ngejibake
Niliki : nyambangi
Nujuprana : nyenengake
Nuladha : nyonto
Nuntun : ngirit
Nyalawadi : aneh
Nyauri : mangsuli
Nyawiyah : siya-siya
Nyedhiani : nyepakake

O.

Omah : wisma
Omong : wicara
Ongkos : opah
Ora betah : ora kuwat
Ora genah : ora bener
Ora jamak : ora lumrah
Ora usah : ora nganggo

P.

Padhang : terang
Pakaryan : pagaweyan
Pakewuh : kangelan
Palagan : paprangan
Pambarep : pembayun
Panca : lima
Pandung : maling
Pantes : patut
Panutan : pemimpin
Papan : panggonan
Parangmuka : mungsuh
Pareng : oleh
Pariwara : iklan; kabar
Pawarta : kabar
Pasah : tedhas
Pasulayan : congkrah
Perang : yuda
Perangan : bagian
Pikiran : gagasan
Pijer : tansah
Pinangkane : asale
Pindha : kaya
Pinayungan : diayomi
Pirang-pirang : akeh
Piranti : bekakas
Piwulang : wewarah
Praja : negara
Prasaja : sedhengan
Prigel : trampil
Priyangga : dhewe
Punakawan : batur
Punggawa : pegawe
Pungkasan : wekasan
Putra : anak

R.

Raga : awak
Ragangan : rangka
Ragat : biaya
Ragil : buncit
Rahab : semanak
Rahayu : slamet
Rahmat : sihing Allah
Rajakaya : kewan ingon
Rampak : rata
Rancag : cepet
Reksa : njaga
Rengga : pajangan
Resep : nyenengake
Rikat : banter
Rikuh : pekewuh
Rindhik : alon
Rinonce : direntengi
Rukun : guyub
Runtik : mangkel

S.

Saabad : satus tahun
Sabrang : manca
Sad : nem (6)
Saen : ora isinan
Sagung : kabeh
Samodra : segara
Sanalika : saiki
Santer : banget
Santosa : kukuh
Sapta : pitu (7)
Sapu kawate : kekuwatane
Sarampunge : sawise
Sarasehan : rapat; pasamuwan
Sarekake : dikubur
Saru : kasar
Satuhu : satemene
Sayuk-rukun : gotong-royong
Sastrawan : ahli sastra
Sawegung : kabeh
Sebab : awit
Sediya : siyaga
Semayan : janji
Semu : sulak
Sendhu : elok
Sengit : gething
Sengsara : rekasa
Seneng : bungah
Sengkut : mempeng
Sengsem : ngungun
Senopati : panglima perang
Sepele : remeh
Serik : runtik
Seru : banter
Sesami : sapadha-padha
Sesidheman : dhedhelikan
Sesorah : pidhato
Seta : putih
Siaga : sediya
Sinarawedi : raket
Sinawang : dideleng
Sinuba-suba : dikurmati
Sirna : ilang; musna
Slamet : basuki
Sliri : sliwer
Soroh amuk : ngrusak
Sregep : giyat
Srempeng : sengkut
Sumelang : kuwatir
Sumingkir : ngalih
Sumurup : weruh
Surak-surak : bengok-bengok
Susah : sedhih
Suthik : emoh
Suwala : nglawan
Suwargi : almarhum
Suwito : ngenger

T.

Taberi : sregep; mempeng
Tabuh : thuthuk
Tanduk : imbuh
Tanpa : ora
Tanpa lalis : babar pisan
Tanpa rowang : tanpa kanca
Tanpa wilangan : akeh banget
Tansah : pijer
Tamu : dhayoh
Tata : atur
Tatag : tabah; tanggon
Temahan : wusana
Tentrem : ayem
Tragedhi : praswata
Trengginas : trampil
Tri : telu (3)
Tuladha : conto
Tumindak : tandang
Tumitah : dumadi
Tuna : rugi
Tundhuk : patuh
Turah : sisa
Turangga : jaran
Tuwuh : thukul

U.

Ubarampe : piranti
Udar (i) : ucul (i)
Ugung : uja
Umpak : tatakan
Unggul : menang
Untung : bathi
Urakan : ugal-ugalan
Urmat : ngajeni
Uwal : ucul
Uyub : ombe

W.

Wadhah : panggonan
Wadi : rahasia
Wadung : pecok
Wanara : kethek
Wanadri : alas
Wara-wara : biwara
Waras : bagas; saras
Waspada : ngati-ati
Watara : kira-kira
Wegah : suthik
Welas : tresna
Werdi : teges
Wukir : gunung
Wuninga : weruh
Wuruk : wewarah

Y.

Yaksa : buta
Yasa : nggawe
Yayah : bapa

Sumber : Kawruh BASA JAWA PEPAK